Trong công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm, có một lực lượng luôn âm thầm, lặng lẽ đi tìm sự thật khách quan của vụ án, chứng minh tội phạm bằng dấu vết, vật chứng và bản kết luận giám định. Đó chính là lực lượng cảnh sát kỹ thuật hình sự (KTHS). Nhân kỷ niệm 20 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Nông (01/01/2004 – 01/01/2024), xin điểm lại những chiến công thầm lặng của lực lượng KTHS Công an tỉnh Đắk Nông sau 20 năm xây dựng, trưởng thành (12/01/2004 – 12/01/2024) để hiểu thêm những đóng góp của lực lượng này trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm.
TRƯỞNG THÀNH TRONG GIAN KHÓ
Thực hiện Quyết định số 47/QĐ-BCA, ngày 12/01/2004 của Bộ trưởng Bộ Công an về việc thành lập Công an tỉnh Đắk Nông. Ngày 16/01/2004, Công an tỉnh ĐắkNông tổ chức tuyên thệ và chính thức đi vào hoạt động,
Ảnh: Tập thể lãnh đạo, CBCS phòng Kỹ thuật hình sự
Trong bối cảnh của những năm đầu mới thành lập, ngoài điều kiện nơi ăn ở, làm việc của cán bộ, chiến sĩ còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, thì tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên, trong đó có tỉnh Đắk Nông diễn biến khá phức tạp sau vụ biểu tình, bạo loạn vào hồi tháng 2 năm 2001 và tháng 10/2004. Ban đầu Phòng Kỹ thuật hình sự chỉ có 06 cán bộ, nhưng với lòng yêu nghề, không ngại khó, ngại khổ, tập thể cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã đoàn kết chung sức, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Cùng với sự trưởng thành và lớn mạnh của Công an tỉnh Đắk Nông, đến nay Phòng KTHS đã có tổng số 27 CBCS (trong đó có 05 đồng chí Lãnh đạo phòng) và 03 đội công tác theo đúng mô hình của Bộ Công an (Gồm Đội Khám nghiệm hiện trường; Đội Giám định và Đội kỹ thuật phòng chống tội phạm). Về trình độ chuyên môn: Thạc sĩ 03 đồng chí; Đại học 18 đồng chí; cao đăng 01 đồng chí; Trung cấp 05 đồng chí… đây là lực lượng KTHS nòng cốt ngày càng khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Lực lượng KTHS luôn đối mặt với gian nan, vất vả. Bởi công việc khám nghiệm hay giám định thường xuyên tiếp xúc với môi trường độc hại như: hóa chất, tử thi thối rữa, nạn nhân nhiễm HIV/AIDS... để thu thập dấu vết, vật chứng. Từ đó đưa ra những nhận định, đánh giá đúng tính chất vụ việc, góp phần định hướng cho công tác điều tra. Hoạt động của bọn tội phạm ngày một tinh vi, xảo quyệt càng đặt ra cho lực lượng KTHS nhiều khó khăn, thách thức. Do đặc thù công việc nên Phòng KTHS phải bố trí cán bộ, chiến sĩ trực thường xuyên 24/24 giờ. Con người và phương tiện luôn trong tư thế sẵn sàng, bất kể ngày hay đêm, mưa hay nắng, khi nhận lệnh là khẩn trương lên đường làm nhiệm vụ. “Tuy gian nan, vất vả nhưng chúng tôi luôn nhận thức rõ vinh dự và trách nhiệm được giao” – Thiếu tá Nguyễn Văn Hiếu – Đội trưởng đội khám nghiệm Công an tỉnh cho biết.
Theo số liệu thống kê từ năm 2010 đến nay, Phòng KTHS Công an tỉnh đã tham gia khám nghiệm hiện trường 1.576. vụ việc các loại. Trong số hàng trăm vụ án, có những vụ tính chất, tình tiết phức tạp, thủ phạm cố ý xóa dấu vết hiện trường, gây khó khăn cho công tác khám nghiệm, thu thập dấu vết. Song bằng nhãn quan khoa học, cán bộ KTHS luôn đưa ra những nhận định sát thực, giúp cơ quan điều tra xác định chính xác tính chất, diễn biến vụ việc, có hay không có dấu hiệu của tội phạm. Thượng tá Hoàng Minh Tiến – Phó trưởng phòng phụ trách đội khám nghiệm hiện trường, Phòng KTHS, Công an tỉnh nói: “Khi chúng tôi tiếp cận hiện trường làm nhiệm vụ, nhiều vụ án, vụ việc thi thể nạn nhân cháy biến dạng, đang trong thời kỳ phân hủy mạnh. Do đó, bên cạnh ý thức trách nhiệm, đòi hỏi phải có lòng say mê nghề nghiệp và bản lĩnh vững vàng mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ”.
Cùng với khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm pháp y, công tác giám định tư pháp KTHS cũng đạt kết quả cao. Với 8/10 lĩnh vực giám định KTHS được triển khai, đến nay, đơn vị đã nhận và giám định hơn 4.912 yêu cầu giám định các loại. Trong đó, giám định tài liệu 1.730 vụ, giám định đường vân 380 vụ, giám định ma túy 985 vụ và giám định số khung, số máy hơn 692 vụ. Qua giám định tài liệu phát hiện các đối tượng thường làm giả những loại giấy tờ như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép lái xe, giấy chứng nhận đăng ký xe và các loại giấy chứng nhận nghề, bằng tốt nghiệp... Công tác giám định ma túy đã phục vụ kịp thời cho cơ quan điều tra nhanh chóng khởi tố vụ án, khởi tố bị can trên cơ sở kết luận giám định của Phòng KTHS.
Ảnh: CBCS tiến hành giám định tài liệu và ma túy phục vụ yêu cầu của CQĐT các cấp
Ảnh: CBCS Đội 3 kiểm tra phương tiện kỹ thuật phục vụ công tác KTPCTP
Điều tra khám phá án thông qua biện pháp kỹ thuật điều tra hình sự là xu hướng tất yếu trong giai đoạn hiện nay. Qua nhiệm vụ công tác, lực lượng KTHS đã giúp cơ quan điều tra khám phá thành công nhiều vụ án, góp phần đảm bảo an ninh trật tự. Cụ thể: Vụ án giết người, đốt xe phi tang xác nạn nhân để trực lợi bảo hểm xảy ra tại xã ĐắkSom, huyện ĐắkGlong. Vào khoảng 05h ngày 4/5/2020, ngườ dân phát hiện một xe ô tô bán tải bị cháy, ở phần đầu xe còn âm ỉ khói nằm bên lề đường quốc lộ 28 thuộc bon B’Nơr, xã ĐắkSom nên báo cơ quan chức năng xử lý. Kết quả khám nghiệm hiện trường ghi nhận 01 xe ô tô BKS 51C-71570 bị cháy than hóa, nhiệt hóa mạnh còn lại phần khung xe kim loại, bên trong có một thi thể ở ghế tài xế chết cháy, xương đã thành than, một đồng hồ kim loại bị vỡ mặt thủy tinh; 01 chùm chìa khóa 06 chìa ….. Dựa vào các dấu vết, vật chứng thu được tại hiện trường, các lực lượng tham gia điều tra bước đầu nhận định đây là một vụ án mạng chứ không đơn thuàn là một vụ TNGT, đồng thời cũng là cơ sở để xác định chiếc xe ô tô bị cháy đứng tên Đỗ Văn Minh (49 tuổi, Bí thư Đảng ủy xã Liên Hà, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng). Qua xác minh, Công an phát hiện ông Minh mới mua gói bảo hiểm mà người thụ hưởng là vợ con ông này có thể lên đến 18 tỷ đồng. Công an cũng xác minh được thông tin ông Minh nợ hơn 10 tỷ đồng do làm ăn thua lỗ, vợ ông này cũng nợ số tiền khá lớn. Ngoài ra, vào rạng sáng 4-5, anh Trần Nho Vương (25 tuổi, thôn Đan Hà, xã Đan Phượng, huyện Lâm Hà) – cháu gọi ông Minh bằng dượng cũng mất tích. Kiểm tra nhà ở rẫy anh Vương công an phát hiện một số dấu vết chưa kịp xóa và rìu có vết máu, đồ đạc bị xê dịch. Từ kết quả khám nghiệm hiện trường ở 02 địa điểm và kết quả giám định ADN đã xác định được danh tính nạn nhân chết cháy trên xe ô tô bán tải 51C-71570 chính là Trần Nho Vương, bằng các biện pháp nghiệp vụ và thông tin người dân cung cấp vào khoảng 17h ngày 27/4/2020, có người đàn ông khoảng 50 tuổi, cao tâm 1,7m, dáng người mập, đội mũ bảo hiểm trùm kín đầu dắt theo xe Ware đến nhà anh K’Biển (xã ĐắkSom) xin gửi xe. Người này còn nhờ anh K’Biển chở mình đến nơi ô tô bị hỏng. Đến 3h sáng ngày 4-5, người này quay lại nhà anh K’Biển lấy xe máy, sau đó chạy về hướng UBND xã ĐắkSom. Từ nguồn tin này, ban chuyên án đã xác định được người đàn ông này là Đỗ Văn Minh. Trích xuất camera an ninh dọc đường Công an đã vẽ được hướng di chuyển của Minh về Bình Phước. Hàng chục trinh sát được tung ra lần theo dấu vết của Minh, sau 06 ngày gây án và lẩn trốn, sáng ngày 10/05/2020, Đỗ Văn Minh đã bị các trinh sát bắt giữ tại nhà nghỉ TQ ở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước.
Ảnh: Lực lượng KTHS tham gia khám nghiệm hiện trường và thực nghiệm điều tra các vụ án theo yêu cầu của CQĐT các cấp.
Hay trong vụ phát hiện, bắt giữ 01 đối tượng, thu 02 bánh ma túy xảy ra ngày 19/04/2023 tại xã Đắk Nang, huyện Krông Nô. Qua công tác phối hợp khám nghiệm hiện trường thu giữ dấu vết, vật chứng để tiến hành giám định phục vụ công tác điều tra theo trưng cầu giám định của Phòng PC04, lực lượng KTHS đã phát hiện 03 dấu vết đường vân trên bề mặt lớp vỏ màu bạc của gói khối hình hộp chữ nhật nghi là ma túy đủ yếu tố để giám định truy nguyên. Kết quả giám định dấu vết đường vân và so sánh dấu vân tay trên bản mẫu so sánh của đối tượng nghi vấn Giàng A Mua, sinh năm 1988 thường trú tại xã Quảng Phú, huyện Krông Nô do phòng PC04 thu mẫu là trùng khớp cùng một người in ra, 02 khối chất rắn màu trắng dạng hình hộp chữ nhật cũng là ma túy có trọng lượng 701,11 gam đây là cơ sở để cơ quan Cảnh sát điều tra bắt giữ đối tượng.
Để đáp ứng yêu cầu công tác trong thời gian tới, Thượng tá Nguyễn Văn Hiệu, Trưởng phòng KTHS, Công an tỉnh cho biết: Một mặt đơn vị đẩy mạnh giáo dục chính trị tư tưởng, mặt khác tạo điều kiện nâng cao kiến thức pháp luật, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, chiến sĩ. Bên cạnh đó, lực lượng KTHS sẽ phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ, Công an các huyện, thành phố, đặc biệt là cơ quan điều tra để đảm bảo vừa tuân thủ các quy định của pháp luật vừa tạo được sức mạnh tổng hợp trong đấu tranh phòng, chống tội phạm. Trước mắt từ nay đến năm 2025, Phòng KTHS tiếp tục rà soát, đề xuất hoàn thiện cơ chế, chính sách và tập trnng tham mưu Lãnh đạo Công an tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 172-KH/ĐUCA, ngày 31/07/2023 của Đảng ủy Công an tỉnh về việc triển khai thực hiện Quyết định số 989-QĐ/TU ngày 21/04/2023 của Tỉnh ủy về việc phê duyệt Đề án đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an tỉnh Đắk Nông thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, trong đó có lực lượng KTHS tiến lên hiện đại vào năm 2025.
Ảnh: Đại tá Bùi Quang Thanh – Giám đốc Công an tinh trao hưởng đột xuất cho các tập thể có thành tích xuất sắc trong đấu tranh tội phạm.
Với những thành tích và kết quả đạt được, trong 20 năm qua, cán bộ, chiến sĩ Phòng KTHS Công an tỉnh đã vinh dự được các cấp, ngành tặng thưởng nhiều bằng khen, giấy khen; nhiều năm liền tập thể đơn vị đạt danh hiệu “Đơn vị quyết thắng”, chi bộ đạt trong sạch vững mạnh./.