Hội nghị Thượng đỉnh và những cáo buộc sai sự thật về tình hình tự do tín ngưỡng, tôn giáo tại Việt Nam

Nhiều năm qua, Hội nghị Thượng đỉnh về tự do tôn giáo quốc tế đã căn cứ vào những nguồn tin không đầy đủ, thiếu khách quan, nguồn tin cố tình xuyên tạc, bóp méo sự thật của các tổ chức, cá nhân phản động, cực đoan, cơ hội chính trị về tình hình tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam.

Từ đó, họ kêu gọi Chính phủ các nước cũng như các tổ chức quốc tế gây sức ép với chính quyền Việt Nam, kích động phần tử chống đối ở trong nước tiến hành các hoạt động gây rối phá hoại, làm mất ổn định an ninh, trật tự. Năm nay, hội nghị này được tổ chức từ ngày 4 - 5/2/2025 tại Washington DC, Hoa Kỳ, các thế lực chống phá tiếp tục đưa ra nội dung xuyên tạc, hướng lái sai lệch các vụ án có liên quan đến dân tộc, tôn giáo tại Việt Nam nhằm hạ uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Những tiếng nói xuyên tạc, lạc lõng nơi xứ người

Hội nghị Thượng đỉnh tự do tôn giáo quốc tế (International Religious Freedom Summit, viết tắt là IRF Summit) là sự kiện được tổ chức từ năm 2021 đến nay liên quan đến các vấn đề về tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Hội nghị được khởi xướng và duy trì bởi hai đồng chủ tịch là ông Sam Brownback, cựu Đại sứ lưu động về tự do tôn giáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và bà Katrina Lantos Swett, một luật sư nhân quyền hiện đang giữ chức Chủ tịch Quỹ Nhân quyền Lantos.

Dù có tên gọi là Hội nghị Thượng đỉnh liên quan đến vấn đề tự do và tôn giáo toàn cầu được tuyên truyền trên mạng xã hội một cách rầm rộ cả về số người tham dự và số tiền chi ra để tổ chức trong những năm qua nhưng về bản chất, hội nghị này chỉ là một diễn đàn để các tổ chức và các đối tượng chống đối đưa ra những thông tin vu cáo, xuyên tạc, bóp méo sự thật về tình hình tự do tín ngưỡng, tôn giáo tại các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Trong thời gian hội nghị diễn ra với những công bố thiếu khách quan, sai sự thật, ngay lập tức đã được các tổ chức thiếu thiện chí, thù địch chống phá Việt Nam tung hô, xem đó như là bằng chứng quy kết Đảng, Nhà nước ta có những đối xử “bất công”, “phân biệt đối xử”, “đàn áp” tôn giáo, tín ngưỡng của người dân…

Cũng như các năm trước, năm nay tại hội nghị này, các đại biểu tham dự đều là các tổ chức, cá nhân tự xưng quen thuộc trên không gian mạng về các hoạt động xuyên tạc, vu cáo, bóp méo sự thật về tự do tôn giáo tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Với mục đích chống phá Đảng, Nhà nước, phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, qua đó kêu gọi các quốc gia, tổ chức quốc tế can thiệp, gây sức ép với những chủ trương, đường lối chính sách của Việt Nam, có thể kể đến như đối tượng Nguyễn Đình Thắng làm Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành tổ chức do chính y lập ra là Ủy ban cứu người vượt biển - BPSOS. Dù không sinh sống cũng như không có mối liên hệ mật thiết nào ở Việt Nam nhưng đối tượng trên vẫn đưa ra những thông tin bịa đặt, bóp méo sự thật việc “Việt Nam tiếp tục vi phạm tự do tôn giáo một cách có hệ thống và giới hoạt động muốn hội nghị quan tâm đến hiện trạng đàn áp ở Việt Nam”, đồng thời mong muốn các tổ chức, cá nhân tham dự tiếp tục vận động Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào danh dách quốc gia phải quan tâm đặc biệt (CPC) về tự do tôn giáo.

Ngoài ra, thông qua hội nghị này, nhiều đối tượng tiếp tục cổ suý và tẩy trắng cho các hành động khủng bố tại Việt Nam như đối tượng Y Phic Hdok, hiện đang sống lưu vong tại Mỹ, là một trong những đối tượng cốt cán của tổ chức Người Thượng vì công lý - MSFJ” (Montagnards Stand For Justice) đã kêu gọi các tổ chức quốc tế tự xung về nhân quyền can thiệp vào Việt Nam nhằm thả các đối tượng vi phạm pháp luật và đang chấp hành án phạt như Y Thinh Niê, Nay Y Blang, Y Krếc Byă). Thậm chí, đối tượng này còn lớn tiếng kêu gọi các tổ chức quốc tế trên can thiệp, gây sức ép đối với Chính  phủ Thái Lan trong việc không trục xuất đối tượng khủng bố Y Quynh Bdap chủ mưu, cầm đầu vụ khủng bố xảy ra tại Đắk Lắk ngày 11/6/2023 về Việt Nam.

Như vậy, về bản chất hội nghị này không phải là một diễn đàn để đưa ra những tiếng nói công bằng về tự do tín ngưỡng, tôn giáo, cũng như đại diện cho tổ chức tôn giáo nào cho người dân toàn cầu mà là một trong những công cụ chính trị để các thế lực thù địch nhắm vào các quốc gia được cho là không thân thiện nhằm tạo áp lực chính trị, tức là mục tiêu “quốc tế hóa”, “chính trị hóa” vấn đề tôn giáo, tiến tới các hoạt động kích động gây bất ổn ở trong nước và thực hiện can thiệp quân sự từ bên ngoài. Điểm qua những thành phần tham dự Hội nghị đều là những gương mặt quen thuộc của các tổ chức quốc tế tự xưng về nhân quyền, các cá nhân, tổ chức gắn mác “đấu tranh tự do tôn giáo” chỉ nhằm mục đích vận động chính sách, chứ không phải là đại diện các quốc gia đến bàn thảo, nghị sự về tôn giáo. Dù được các đối tượng chống đối và các tổ chức phản động lưu vong tuyên truyền trên mạng xã hội nhưng suy cho cùng, đây chỉ là một diễn đàn mang tính nhỏ lẻ không tính quốc tế, không đại diện cho tiếng nói của một quốc gia nào nên không có được sự quan tâm từ các tổ chức truyền thông hay bất cứ tổ chức tôn giáo nào trên thế giới.

Bản chất các hoạt động cổ xúy cho hội nghị trên của các thế lực thù địch, phản động lưu vong và số đối tượng chống đối ở trong nước thời gian qua chỉ nhằm mục đích kích động “ngòi nổ” tín ngưỡng, tôn giáo để kích động mâu thuẫn giữa các tôn giáo với nhau, giữa người theo đạo và người không theo đạo, giữa các tôn giáo với chính quyền các cấp, từ đó gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tiến tới can thiệp vào công việc nội bộ, chống phá Đảng và Nhà nước Việt Nam, gây tổn hại đến vị thế và uy tín của Việt Nam hiện nay.

Minh chứng sinh động về tự do tín ngưỡng, tôn giáo tại Việt Nam bác bỏ những cáo buộc xuyên tạc, sai sự thật

Việt Nam là đất nước có truyền thống văn hóa lâu đời và là quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo. Cùng với quá trình đổi mới đất nước, đời sống tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam có nhiều chuyển biến mới: sự trở lại của niềm tin tôn giáo, sự gia tăng số lượng chức sắc, chức việc, tín đồ các tôn giáo; nhiều hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo diễn ra với quy mô lớn hơn trước thu hút đông đảo tín đồ và người dân tham dự; các tổ chức tôn giáo được công nhận xây dựng và thực hiện đường hướng hành đạo phù hợp với văn hóa truyền thống, gắn bó, đồng hành cùng dân tộc… Các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo đã và đang đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo của đông đảo quần chúng nhân dân và có những đóng góp tích cực đối với đời sống xã hội. Ðảng và Nhà nước ta luôn khẳng định vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo và công tác tôn giáo có vị trí chiến lược trong sự nghiệp phát triển đất nước.

Hiến pháp năm 2013 phân định rõ ràng hai khái niệm quyền con người và quyền công dân, trong đó ghi nhận quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo với tư cách là một quyền con người với tính phổ quát của nó: “Mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật” (khoản 1 Điều 24). Hơn thế, Hiến pháp năm 2013 mở rộng phạm vi nghĩa vụ của Nhà nước, không chỉ là bảo hộ nơi thờ tự của các tín ngưỡng, tôn giáo như Hiến pháp năm 1992 mà là: “tôn trọng, bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo." Đối tượng bảo hộ gồm cả quyền tự do theo hay không theo tín ngưỡng, tôn giáo; các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo và tổ chức tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo (nơi thờ tự). Như vậy, tự do tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tự nhiên của con người, đã được pháp luật quốc tế công nhận và bảo hộ với tư cách một quyền con người cơ bản ngay từ khi Tuyên ngôn toàn thế giới về quyền con người - đạo luật nhân quyền quốc tế đầu tiên - được ban hành. Ở Việt Nam, tự do tín ngưỡng, tôn giáo luôn luôn là một quyền hiến định mà Nhà nước có nghĩa vụ bảo hộ. Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân là chủ trương, chính sách nhất quán, xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta. Chưa bao giờ các tôn giáo có điều kiện hoạt động thuận lợi như hiện nay. Những thành tựu của Việt Nam trong việc bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo đã được khẳng định thông qua nhiều bằng chứng sống động, từ việc công nhận tổ chức, đăng ký hoạt động, phong phẩm, bổ nhiệm, bầu cử, suy cử, đến việc bảo đảm và tạo điều kiện cho các tổ chức tôn giáo được mở cơ sở đào tạo, in ấn kinh sách, sinh hoạt giáo lý…

Thực tiễn cho thấy, kể từ khi Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 đi vào đời sống, số lượng chức sắc, chức việc, cơ sở thờ tự và công dân theo tôn giáo tăng theo thời gian, ở tất cả các tôn giáo. Đến nay, Nhà nước đã công nhận và cấp đăng ký hoạt động cho 43 tổ chức thuộc 16 tôn giáo, với trên 27 triệu đồng bào theo đạo (chiếm trên 27% dân số cả nước), trong đó, có trên 54.000 chức sắc, 135.500 chức việc; trên 29.600 cơ sở thờ tự tôn giáo và khoảng trên 54.000 cơ sở tín ngưỡng. Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, các tổ chức và đại đa số đồng bào theo các tôn giáo ở Việt Nam luôn phát huy truyền thống yêu nước và đại đoàn kết dân tộc, gắn bó, đồng hành cùng dân tộc, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các tổ chức tôn giáo với tình yêu thương con người đã chung tay với Nhà nước trong công tác an sinh xã hội, chung sức, đồng lòng với chính quyền, nhân dân trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Đến nay, cả nước có khoảng 300 trường mầm non, 2.000 cơ sở giáo dục mầm non, 22 cơ sở dạy nghề thuộc các tổ chức tôn giáo, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho xã hội.

Trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN, các tổ chức tôn giáo được tham gia vào đời sống chính trị xã hội. Quốc hội khóa XV, có 5 vị chức sắc trúng cử đại biểu; 88 chức sắc, chức việc và 35 tín đồ các tôn giáo trúng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh; 225 chức sắc, chức việc, nhà tu hành và 246 tín đồ trúng cử đại biểu HĐND cấp huyện; 646 chức sắc, chức việc, nhà tu hành và trên 5.000 tín đồ trúng cử đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2021 - 2026, là thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và tích cực tham gia các Hội, đoàn thể khác như: Hội Người cao tuổi Việt Nam, Hội Người bảo trợ người khuyết tật và trẻ em mồ côi Việt Nam, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam... Cùng với đó, các tổ chức tôn giáo đã vận động chức sắc, chức việc, đồng bào theo đạo chấp hành nghiêm các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đồng thời, các tổ chức tôn giáo là một kênh truyền thông quan trọng góp phần đưa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống và đến với đồng bào có đạo nhanh và hiệu quả.

Trong nhiều năm qua, Việt Nam luôn là điểm đến được các tổ chức tôn giáo lớn trên thế giới lựa chọn làm nơi tổ chức các sự kiện, các lễ kỷ niệm như: năm 2009, Nhà nước cho phép và hỗ trợ Giáo hội Phật giáo Việt Nam tổ chức Hội nghị Nữ giới Phật giáo thế giới lần thứ XI tại TP Hồ Chí Minh, với hơn 2.000 ni sư từ hơn 47 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới tham dự sự kiện này. Đặc biệt, năm 2024 đã diễn ra những hoạt động đối ngoại, nổi bật là Tổng Giám mục Marek Zalewski bắt đầu đảm nhiệm vai trò Đại diện Thường trú đầu tiên của Toà thánh ở Việt Nam từ tháng 1/2024.

Bộ trưởng Ngoại giao Tòa thánh Vatican, Tổng Giám mục Paul Richard Gallagher thăm Việt Nam từ ngày 9-14/4/2024 qua đó diện kiến Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và có các cuộc gặp và làm việc với Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà; thăm các Tổng Giáo phận Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Huế. Trong chương trình tại Việt Nam, Mục sư Franklin Graham, Chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành Hiệp hội Truyền giáo Billy Graham đã gặp Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình và Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, lãnh đạo Ủy ban nhân dân TP Cần Thơ. Đồng thời, mục sư Franklin Graham tham dự Chương trình Thánh nhạc Truyền giảng “Mùa Yêu thương 2024” do Hiệp hội Truyền giáo Billy Graham tổ chức tại Cần Thơ, với 2 đêm nhạc vào ngày 3-4/12/2024, thu hút khoảng 10.000 người tham dự gồm chức sắc, chức việc, tín đồ Tin lành và khách mời của 13 tỉnh miền Tây.

Những con số trên là minh chứng sinh động cho thấy tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam, quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam được pháp luật bảo hộ và luôn được bảo đảm, thực thi trong thực tiễn, các tôn giáo có điều kiện hoạt động thuận lợi và ngày càng phát triển. Sinh hoạt tín ngưỡng, tôn giáo diễn ra sôi động ở khắp các vùng, miền, các cộng đồng dân cư, các tầng lớp xã hội, nhất là vào dịp đầu năm, lễ hội truyền thống.